تجهیزات آتش نشانی شامل چیست؟

تجهیزات آتش نشانی

تجهیزات آتش نشانی یا تجهیزات اطفاء حریق طیف وسیعی از ابزار را شامل می‌شود، که هر کدام نقش خاصی در خاموش کردن آتش برعهده دارند.

امروزه نیز به اعمالی که برای خاموش کردن آتش انجام می‌شود اطفاء حریق می‌گویند.

سازمان آتش نشانی

سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی از سیستمی یکپارچه تشکیل یافته و از نظر حقوقی و مالی و اداری مستقل بوده و در هر شهری به انجام وظایف خود می‌پردازد.

از وظایف این سازمان می‌توان به آموزش اقشار جامعه در جهت بالا بردن فرهنگ عمومی و به طبع آن کاهش میزان حوادث اشاره کرد.

معمولا این سازمان زمانی که شهرواندان قادر به کنترل حادثه اتفاق افتاده نبوده و برای مهار آن نیاز به نیروی متخصص دارند وارد عمل می­‌شوند.

با توجه به پیچیدگی حوادث مهار آن‌ها علاوه بر نیروی متخصص به تجهیزات ضروری امداد و نجات آتش نشانی هم نیاز دارد که این سازمان بدین منظور ارائه خدمات می‌کند.

اهداف این سازمان با هدف کلی استقرار ایمنی پایدار در جامعه است و از دستیابی به چند هدف جزِئی تحقق می­‌یابد:

• نجات جان انسان‌ها و اموال آن‌ها در مقابل آتش سوزی و سایر حوادث
• آموزش تخصصی کارکنان سازمان و سایر داوطلبان آزاد
• ایجاد و توسعه ایستگاه‌ها و مراکز ایمنی
• نظارت بر سازمان‌های خصوصی فعال مانند مراکز فروش تجهیزات آتش نشانی
• نظارت و کنترل ایمنی ساختمان‌ها

تجهیزات آتش نشانی

انواع ایستگاه‌های آتش نشانی

ایستگاه‌های آتش نشانی را بسته به نوع تجهیزات و تخصص افراد به سه نوع دسته بندی می­ کنند :

1. ایستگاه‌های حریق (تک منظوره)
2. حریق و نجات (دو منظوره)
3. پشتیبانی (سه منظوره)

هر یک از این ایستگاه‌ها با توجه به وظایف خود دارای تجهیزات ضروری امداد و نجات آتش نشانی متفاوت هستند که در ذیل به آن­‌ها اشاره شده است:

• ایستگاه‌های حریق

کار اصلی این ایستگاه‌ها اطفاء حریق می‌باشد ولی این بدان معنی نیست که مسئولان این ایستگاه‌ها صرفا به اطفاء حریق می‌پردازند بلکه با توجه به ماشین‌ها و تجهیزات آتش نشانی پیشرفته که در آن‌ها موجود است می‌توانند در مواقع نیاز به سایر حوادث نیز رسیدگی کنند.

ماشین‌های آتش نشانی از تنوع زیادی برخوردارند که هر کدام دارای ویژگی خاص بوده و در زیر به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

• ماشین آتش نشانی پیشرو

خودرویی سنگین است که در زمان تعزام به ماموریت در جلوی ناوگان خودرویی حرکت کرده و فرمانده تیم آتش نشانی در این خودرو حضور دارد و دارای دو کابین بوده و آتش نشانانی را که به محل آتش سوزی اعزام شده‌اند را به محل حادثه می‌رساند.

تجهیزات ماشین آتش نشانی پیشرو شامل مخزن آب، پمپ آتش نشانی، تجهیزات الکترونیکی نجات، انواع تجهیزات آتش نشانی و… می‌باشد.

• ماشین آتش نشانی پسرو

پسرو نیز از دسته ماشین‌های سنگین است و فقط دارای یک کابین بوده و به همین دلیل ظرفیت مخزن آب آن از ماشین آتش نشانی پیشرو بیشتر است.

هم چنین تجهیزات ماشین آتش نشانی پسرو دارای پمپ و سایر تجهیزات آبرسانی نیز هست.

• ماشین تانکر آب

این ماشین آتش نشانی نیز همانند دو ماشین قبلی از نوع سنگین بوده و تجهیزات ماشین آتش نشانی تانکر آن طور که از اسمش نیز پیداست فقط شامل تانکر آب بوده و در مواقعی که آتش سوزی گسترده بوده و مخزن ماشین آتش نشانی پیشرو و پسرو جوابگو نباشد مورد استفاده قرار می‌­گیرد که گنجایش تانکر آن 12000 لیتر و یا بیشتر است.

• ماشین آتش نشانی لوله کشی

بر عکس سه ماشین قبلی این ماشین آتش نشانی از نوع سبک بوده و بیشتر در انجام ماموریت‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تجهیزات ماشین آتش نشانی لوله کشی بیشتر شامل لوله‌های لازم جهت رساندن آب از شیر آتش نشانی به ماشین‌های آتش نشانی منبع‌دار است ولی دارای سایر تجهیزات آتش نشانی نیز می‌باشد.

• ایستگاه های حریق و نجات

این ایستگاه علاوه بر ماشین‌های اطفاء حریق دارای تجهیزات آتش نشانی امداد و نجات ویژه‌ای هستند و می‌توانند در سایر حوادث همچون سیل، آوار، چاه و… امداد رسانی کنند.

• ماشین آتش نشانی نجات

ماشین‌هایی سبک هستند و تجهیزات ماشین آتش نشانی نجات بسیار تخصصی بوده و در مواقع حساس و پیچیده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• ایستگاه‌های پشتیبانی

این ایستگاه‌ها جهت پشتیبانی از سایر ایستگاه‌ها بوده و برخی تجهیزات آتش نشانی که تعدادشان کم می‌­باشد و کمتر از سایر تجهیزات آتش نشانی مورد استفاده قرار می‌گیرد در این ایستگاه‌ها نگهداری می‌شوند تا در مواقع مورد نیاز به محل حادثه فرستاده شوند.

تجهیزات آتش نشانی این ایستگاه شامل انواع ماشین‌های آتش نشانی سبک و سنگین همچون خودروی بالابر 32 متری، جرثقیل فوق سنگین 55 تنی، لودر، نردبان، بیل مکانیکی، بابکت، تانکر‌های سوخت رسان، خودروی حمل کف، خودروی حمل دستگاه تنفسی، تریلی‌های آب و … هستند.

تجهیزات آتش نشانی

• ماسک

که در دو نوع تمام صورت و نصف صورت بوده و هر کدام از آنها نیز دارای تنوع بسیار زیاد هستند.

• سیستم تنفس هوای فشرده

این سیستم هنگام کار در محیط بسته مورد استفاده می‌گیرد تا آتش نشان از هوای موجود در این سیستم برای تنفس خود استفاده کند.

• عینک ایمنی

این عینک‌ها دارای انعطاف خاصی هستند و از برخورد اجسام ریز به چشم جلوگیری کرده و همچنین نیروی وارده بر آن‌را خنثی می­ کنند. هم چنین بیشتر آن‌ها قابلیت جذب اشعه فرابنفش را نیز دارا می­‌باشند.

• دستکش ایمنی

که شامل دستکش ایمنی با کف چرم و دستکش ضد حرارت و دستکش ضد اسید و دستکش ضد برش می‌­باشد.

کلاه ایمنی

برای محافظت از اصابت اجسام به سر استفاده می‌شود و دارای تنوع زیادی می‌باشد.

• محافظ گوش

به منظور جلوگیری از شنیدن صدای انفجار آسیب به گوش استفاده می‌شود.

• جلیقه

برای دیده شدن در شب از آن استفاده می‌شود.

کفش ایمنی

از سایر لوازم ضروری که از اهمیت وِیژه برخوردار است می­توان به کفش ایمنی اشاره کرد. این کفش‌ها باید از ایمنی خاصی برخوردار باشند تا بتواند از خطراتی مانند اصابت اجسام و اشیاء برنده به پا و برق گرفتگی محافظت ­کنند.

• علائم ایمنی

برای آگاهی مردم در محل حادثه و هشدار به آن‌ها می‌باشد.

• هارنس

به منظور محافظت از آتش نشان‌ها در ارتفاع بالا می‌­باشد که روی بدن آتش نشان تنظیم شده و قلاب آن به طناب متصل است همچنین نوارهایی را دو تا دور ران پا و کمر و شانه برای محافظت می­‌بندد.

• لباس کار

برای محافظت از جان آتش نشانان در انواع مدل‌ها استفاده می ­شود و کاملا ضد آب و ضد حریق هستند.

• کپسول آتش نشانی

کپسول‌های آتش نشانی دارای تنوع زیادی بوده و وزن و حجم‌های متفاوتی دارند. در این کپسول‌ها ماده خفه کننده احتراق، در دو نوع کف و پودر وجود دارد.

عموما بدنه کپسول‌های آتش نشانی از فلز ساخته شده و باید دارای مقاومت بالا بوده تا بتواند فشار را به خوبی تحمل کند.

بدنه کپسول‌های آتش نشانی لازم است در مقابل زنگ زدگی نیز مقاوم باشد و روش استفاده، نام کارخانه و سایر اطلاعات بر روی آن درج شده باشد.

همچنین بدنه باید در مقابل زنگ زدگی و خوردگی از مقاومت لازم برخوردار باشد.

این کپسول‌ها به خاطر حمل و نقل و جای گیری ساده در دست آتش نشانان به شکل استوانه‌های ته گرد ساخته می‌شوند.

• کوپلینگ اینترلاک

برای وصل کردن شلنگ‌های آب مورد استفاده قرار می­‌گیرد تا بتوان طول شلنگ‌های آب پاش را به حداکثر مقدار مورد نیاز رساند.

• هیدرانت

که به دو صورت زمینی و زیر سطحی در معابر عمومی استفاده می­‌شود و هنگام آتش سوزی می‌توان از آب ذخیره شده آن بهره جست.

• هیدرانت اینترلاک

برای استفاده از آب هیدرانت‌های موجود در سطح شهر و معابر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• آچار آتش نشانی

به منظور باز و بسته کردن هیدرانت‌های موجود در سطح شهر مورد استفاده قرار می­‌گیرد.

• دستگاه‌های دتکتور

برای تست دود از راه دور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• شلنگ‌های پیشرفته

این نوع از تجهیزات آتش نشانی بیشتر از نوع لاستیک طبیعی بوده و در برابر شرایط گوناگون مقاوم هستند.

• آژیرهای اعلام حریق

یکی از انواع تجهیزات آتش نشانی صنعتی آژیرهای اعلام حریق هستند که همان طور که از اسمش پیداست، هنگام شروع آتش نشانی اخطار می‌دهند.

• اسپرینکلر

یک دمای خاص روی آن‌ها به صورت پیش فرض تنظیم شده و در هنگام رسیدن به آن دما با الگوهای خاص اقدام به اسپری کردن آب می­‌کنند. اسپرینکلر‌ها را بر اساس نوع اتصال به سه نوع بالا زن، پایین زن، بغل زن (دیوار زن) تقسیم می‌کنند.

• جعبه آتش نشانی صنعتی

که در ساختمان‌های و مراکز صنعتی نصب و مورد استفاده قرار می‌گیرد و دارای تنوع بسیار زیاد بوده و از جنس شیشه، فلز و PVC ساخته می‌شود. در بعضی از این جعبه‌ها کپسول‌های آتش نشانی و در برخی دیگر نیز شلنگ‌های آب ضد حریق قرار می‌گیرد.

• تناسب سازها

برای مخلوط کردن حجم مشخصی از کف و آب استفاده می‌شود.

تجهیزات آتش نشانی فردی

لباس و کلاه آتش نشانی، از معمول ترین ابزاری است که یک آتش نشان از آن‌ها استفاده می‌کند.

این لباس ها تا حدی در مقابل حرارت مقاوم بوده و بدن آتش نشانان را از شعله مستقیم و همین طور حرارت تابشی شعله محفوظ نگه می‌دارند.

در کنار این ابزار، وسایل دیگری همچون طناب و کمربند حرکت در ارتفاع، کفشهای ضد حرارت، کپسول اکسیژن، ماسک اکسیژن و … وجود دارد که جزو وسایل فردی آن‌ها به حساب می‌آید.

تجهیزات آتش نشانی شامل چیست و چه کاربردی دارند ؟